HISTORIA:
28 grudnia 2023 roku z inicjatywy samorządu województwa małopolskiego została podjęta uchwała w sprawie utworzenia z dniem 1 lutego 2024 roku instytucji pn. Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu, która będzie zajmować się materialnym i niematerialnym dziedzictwem Romów w Polsce.
Wnioskodawcą utworzenia instytucji jest istniejąca od 1992 roku i mająca swą siedzibę w Oświęcimiu organizacja pozarządowa Stowarzyszenie Romów w Polsce. Siedzibą Centrum Historii i Kultury Romów jest znajdująca się w zabytkowej części centrum starego miasta w Oświęcimiu, kamienica przy ulicy Berka Joselewicza.
MISJA:
Misją Centrum Historii i Kultury Romów jest badanie, dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy o wielowiekowej obecności Romów na ziemiach polskich, ich historii, w tym - tragicznym holokauście romskim oraz romskiej kulturze, tej tradycyjnej i tej współczesnej. Jest nią również dbanie o zachowanie, rozwój i upowszechnianie romskiego dziedzictwa kulturowego.
Centrum ma animować życie kulturalne środowisk romskich, ale i życie kulturalne środowiska lokalnego – mieszkańców Oświęcimia i regionu.
DZIAŁALNOŚĆ:
Centrum Historii i Kultury Romów jest samorządową instytucją kultury będącą w fazie organizacji, formułowania programu, kompletowania kadry, opracowywania podstawowych dokumentów.
Centrum będzie przybliżać historię i kulturę Romów oraz zagadnienie wielokulturowości w sposób wartościowy i przełamujący stereotypy. W ramach instytucji będzie funkcjonować galeria prezentująca wystawy na temat m.in. historii społeczności romskiej w Polsce oraz dawną i współczesną sztukę romską. Centrum będzie podejmować działalność edukacyjną w zakresie wielokulturowości i praw człowieka. Będzie także miejscem spotkań różnych środowisk, dla których te sprawy wiążą się z ich obszarem zainteresowań, również tych profesjonalnych.
Centrum ma dbać o spuściznę romską przechowywaną w swoim archiwum i pamięć o zabytkach kultury romskiej (wraz z ich dokumentacją).
WYDARZENIA I PROJEKTY:
Oferta Centrum skierowana jest do bardzo zróżnicowanych grup odbiorców, a w szczególności do ludzi młodych, otwartych na wiedzę, nowe doświadczenia, otwartych na poznanie kultur innych narodów, mniejszości narodowych i etnicznych otwartych na zrozumienie i zaakceptowanie takich pojęć i wartości jak: sprawiedliwość, wolność, pokój, demokracja, miłość do drugiego człowieka, szacunek, godność, negowanie aktów przemocy i terroryzmu, negowanie przejawów dyskryminacji i rasizmu.
Odbiorcami oferty Centrum będą m.in.: społeczność naukowa, nauczyciele i uczniowie szkół z regionu, powiatu i miasta, Romowie zainteresowani historią i kulturą swojej społeczności, w tym ci, którzy poszukują własnych korzeni, poszukują członków swoich rodzin, szczególnie tych dotkniętych tragedią Holocaustu; turyści odwiedzający Małopolskę, delegacje krajowe i zagraniczne oraz mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce.